Thay lời tựa 
Như một sự tình cờ, bản dịch kinh “Địa Tạng Bồ Tát Bổn Nguyện” dưới hình thức thi kệ này được hoàn thành trong thời gian 49 ngày. 
Con số 49 trong bản kinh này là một con số huyền bí, qua những câu kinh trong phẩm “Lợi Ích Cho Kẻ Sống Người Chết” như sau: “Người chết đó khi chưa thọ sanh, trong 49 ngày luôn mong mỏi hàng cốt nhục quyến thuộc tạo phước để cứu giúp cho người ấy. Quá ngày ấy rồi thì cứ y theo nghiệp đã gây tạo mà thọ nhận quả báo”. 
Nhất nguyện hồi hướng và cúng dường phước báu thấy, nghe, phiên dịch, ghi âm kinh Phật trong quá khứ, hiện tại, vị lai về khắp mười phương pháp giới. 
Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật 
Nam mô Đại Nguyện Địa Tạng Vương Bồ Tát 
(Từ Hoa Nhất Tuệ Tâm) 
QUYỂN THƯỢNG 
PHẨM THỨ NHẤT 
THẦN THÔNG TRÊN CUNG TRỜI ĐAO LỢI 
Một thuở nọ trên cung trời Đao Lợi 
Đức Phật vì thánh mẫu thuyết diệu kinh 
Khắp mười phương thế giới đại trang nghiêm 
Vô lượng Phật cùng hằng sa Bồ tát 
Đồng vân tập và tán dương diệu đức 
Phật Thích Ca dùng đại trí thần thông 
Hiện giữa đời ngũ trược chuyển pháp luân 
Khiến người rõ đâu cội nguồn khổ, lạc. 
Liền sai thị giả vấn an Đức Phật 
Dâng lời vàng thăm hỏi đức Như Lai 
Lúc bấy giờ, 
Môi Thế Tôn nở nụ tợ hoa khai 
Từ miệng Phật phóng muôn vầng mây sáng 
Mây trí tuệ, từ bi, và bát nhã 
Đại cát tường, đại tam muội uy nghi 
Phát âm thanh tán thán bất tư nghì 
Khen lục độ, vô lượng tâm giải thoát 
Tiếng trí tuệ vô lậu âm bát ngát 
Như mây tuôn, sấm chớp mở không gian 
Tứ Thiên Vương, Đại Phạm, Vô Lượng Quang 
Trời Thiểu Tịnh, Quang Âm, trời Thiện Kiến 
Cõi Vô Tưởng, Vô Phiền, và Thiện Hiện 
Vô lượng trời rồng cõi nước mười phương 
Thiên chúng, long thần, cho đến quỷ vương 
Như Ác Mục, Đạm Tinh, và Nhiếp Độc 
Thần núi non, bể sông, thần thảo mộc 
Thần ngày đêm, thần lúa mạ, uống ăn 
Thần đất đai, thần chủ cõi hư không 
Cùng tụ hội trên cung trời Đao Lợi. 
Lúc bấy giờ, Thế Tôn lên tiếng hỏi: 
“Này Văn Thù, các cõi nước mười phương 
Từ trời, rồng, thần, quỷ, đến pháp vương 
Đồng đến hội nơi cung trời Đao Lợi 
Ông biết chăng, có bao nhiêu cảnh giới?” 
Liền bạch rằng: “Với thần lực Văn Thù 
Dù đếm trong ngàn kiếp tận thiên thu 
Cũng chẳng thể tính sao cho tường tận”. 
Phật dạy rằng: “Như Ta dùng Phật nhãn 
Để mà nhìn phàm thánh hiện nơi đây 
Tự ngàn xưa, kíếp kiếp đến ngày nay 
Do Địa Tạng tâm kiên trì muôn thuở 
Hoặc đã độ, đang độ và sẽ độ 
Hoặc đã thành, chưa thể, hoặc đang thành 
Vẫn không sao đếm số lượng chúng sanh 
Trong pháp hội tại cung trời Đao Lợi”. 
Ngài Văn Thù: “Lâu xa muôn ức cõi 
Tu căn lành trí tuệ chẳng ngại ngăn 
Lời Thế Tôn tin nhận dám biện phân 
Không như những hàng tiểu căn, tiểu quả. 
Tâm khó tin dù mặt ngoài vâng dạ 
Lòng không an thì phỉ báng, khinh khi 
Một lạy này cầu Phật giải lòng nghi 
Xin khai thị Địa Tạng Vương nhân địa 
Pháp tu tập, lập bao nhiêu hạnh nguyện 
Mà ngày nay thành tựu đạo như nhiên?” 
Phật dạy rằng: 
“Nếu bao nhiêu cây cỏ cõi tam thiên 
Từng hạt bụi, núi rừng, hay lau sậy 
Mỗi một vật dụ sông Hằng đó vậy 
Cát sông Hằng dụ cõi nước đó đây 
Như bụi vàng trong các cõi nước này 
Một hạt bụi lại dụ cho một kiếp 
Bao nhiêu bụi trong kiếp này tính đếm 
Một hạt là một kiếp đã cân phân 
Kể từ khi Bồ tát chứng Pháp Vân 
Thời gian ấy ngàn lần hơn tỉ dụ. 
Chưa nói đến lại qua muôn quốc độ 
Chứng Thanh Văn, Độc Giác hoặc Bích Chi 
Nầy Văn Thù, 
Sức thần uy thệ nguyện bất tư nghì 
Thiện nam tử, thiện nữ nhân chiêm ngưỡng 
Xưng danh hiệu, cúng dường, tô đắp tượng 
Quả báo sinh Đao Lợi một trăm lần 
Chốn dữ hung vĩnh viễn chẳng sinh thân 
76. Chẳng sa đọa vào con đường ác nghiệt. 
TRƯỞNG GIẢ TỬ PHÁT NGUYỆN 
Nầy Văn Thù, 
Thuở lâu xưa trải hằng vô số kiếp 
Phật hiệu là: 
Sư Tử Phấn Tấn Cụ Túc Vạn Hạnh Như-Lai 
Địa Tạng Vương Bồ Tát đến cõi này 
Với thân tướng là một người trưởng giả 
Thấy tướng mạo Như Lai uy nghiêm khác lạ 
Liền bạch rằng: “Kính lạy bậc thiên tôn 
Tu hạnh nguyện gì được sắc tướng chẳng ai hơn?” 
Phật liền dạy: “Độ muôn người khốn khổ 
Vô lượng kiếp, thời gian khôn tính kể 
Cứu chúng sinh vượt thoát bể trầm luân” 
Trưởng giả nghe xong lập tức phát tâm: 
“Vô số kiếp về sau nguyền hóa độ 
Cứu vô lượng chúng sinh sáu đường thoát khổ 
Cho đến khi chẳng còn lại một ai 
Lúc bấy giờ mới chứng đạo Như Lai 
Nếu chẳng vậy, quyết không thành quả Phật” 
Do đại nguyện nên mãi là Bồ tát 
Trải trăm ngàn muôn ức kiếp lại qua. 
BÀ LA MÔN NỮ CỨU MẸ 
Một thuở kia, Phật hiệu Đức Giác Hoa 
Phật thọ mệnh vạn nghìn muôn ức kiếp 
Vào thuở ấy chính là thời tượng pháp 
Bà La Môn thánh nữ, có một người 
Phước sâu dày vun tưới đã nhiều đời 
Khi ngồi, đứng, chư thiên thường gìn giữ. 
Mẹ thánh nữ tin mê theo tà giáo 
Đã nhiều lần thánh nữ nhủ rồi khuyên 
Cầu mong sao tâm mẹ dứt đảo điên 
Dùng phương tiện vẫn chưa thành tựu quả. 
Người mẹ chết, hồn tức thì sa đọa 
Vào ngục môn Vô Gián thọ khổ hình 
Lúc bấy giờ, thánh nữ vẫn đinh ninh 
Theo nhân quả, mẹ sinh vào nẻo ác 
Bán nhà cửa, sắm hương hoa, lễ vật 
Đến cúng dường chùa tháp Đức Giác Hoa 
Nét uy nghiêm tôn tượng ngự bảo tòa 
Càng chiêm ngường càng sinh tâm ảo não 
Lòng thầm nghĩ: 
“Đấng đại giác đủ đầy muôn phước tuệ 
Nếu trụ đời hẳn biết mẹ về đâu!” 
Nghĩ quẩn quanh dạ thảm ướt mi sầu 
Nhìn tôn tượng lại thêm lòng quyến luyến. 
Bỗng giữa hư không dường vang vọng tiếng: 
Dạy lời rằng: “Thánh nữ chớ bi thương 
Ta vì ngươi sẽ chỉ bảo tận tường 
Chốn người mẹ thác sinh cho ngươi thấy”. 
Chắp hai tay hướng hư không cung bái 
Liền bạch rằng: “Thần thánh cõi nào đây 
An ủi lòng tôi thương nhớ đêm ngày 
Lúc tử biệt biết nơi nào thấy lại?” 
Liền dạy rằng: 
“Ta là Phật Giác Hoa ngươi đang chiêm bái 
Cảm hiếu tâm thê thiết khác thường tình 
Ta vì ngươi mà ứng hiện uy linh 
Khiến ngươi rõ chốn mẹ ngươi lưu lạc”. 
Nghe dứt tiếng cơ hồ như kinh ngạc 
Nổi lạ lùng chấn động cả thân tâm 
Quá vui mừng nên trên đất ngã lăn 
Khắp thân thể, tay chân đều thương tổn. 
Khi tỉnh lại, ngước nhìn trời bái vọng 
Bạch lời rằng: “Cúi lạy bậc thiên tôn 
Xin dạy cho chỗ đến của mẹ con 
Lòng lo nghĩ khiến thân tâm mê loạn” 
Phật dạy rằng: “Về đến nhà an tọa 
Tịnh thân tâm tưởng Phật hiệu của Ta 
Lúc bấy giờ cảm ứng mối đạo giao 
Sẽ biết được chốn thác sanh đó vậy” 
Đảnh lễ Phật, vội vàng quay trở lại 
Suốt ngày đêm an tọa niệm Phật danh 
Lúc định thần, thấy biển nước mông mênh 
Sóng cuồn cuộn đang sôi trào nóng bỏng 
Thú bằng sắt chạy quanh như cuồng loạn 
Gái và trai số lượng đếm hằng muôn 
Thân nổi trôi chìm đắm giữa trùng dương 
Các thú dữ tranh giành nhau cấu xé 
Lại thấy quỷ Dạ Xoa hình thù quái lạ 
Răng bén như gươm, nhiều đầu mắt, tay chân 
Túm lấy người, bẻ quặp cả toàn thân 
Lùa tội phạm đến gần bên thú dữ 
Cảnh tàn khốc, ai dám nhìn dám thấy 
Nương uy thần Phật hiệu chẳng hãi kinh 
Quỷ vương tên Vô Độc đến cung nghinh 
Lên tiếng hỏi: “Hy hữu thay, Bồ tát! 
Duyên cớ gì đưa chân người quá bước?” 
Liền hỏi rằng: “Chẳng rõ chốn nào đây?” 
Quỷ vương thưa: “Biển thứ nhất hướng Tây 
Thuộc ngọn núi Đại Thiết Vi đó vậy.” 
Lại hỏi rằng: “Tôi nghe mà chưa thấy 
Núi Thiết Vi có địa ngục phải không?” 
Quỷ đáp lời: “Có địa ngục bên trong.” 
Liền hỏi lại: “Tôi làm sao đến được?” 
Vô Độc đáp: “Nếu không do nghiệp lực 
Thì phải từ thần lực của hiền nhân” 
Lại hỏi rằng: “Thú dữ với tội nhân 
Trong lòng biển vì cớ sao sôi sục?” 
Vô Độc đáp: “Kẻ tội nhân ác độc 
Cõi Diêm Phù vừa phải chịu mất thân 
Bốn mươi chín ngày chẳng được hưởng đức ân 
Người kế tự lập công và hồi hướng 
Thiếu nhân lành lại không ai tạo phước 
Đành thuận theo ác nghiệp đã gieo trồng 
Quả báo kia, địa ngục hẳn theo cùng 
Lực chiêu cảm đưa chân vào bể khổ 
Về phương Đông vạn do-tuần thấy rõ 
Một biển kia nổi thống khổ bội phần 
Về phương Đông, lại một biển gia tăng 
Sự thống khổ lại càng thêm bi thiết 
Ba biển nghiệp có từ ba nghiệp kết 
Hoặc từ thân, hoặc khẩu, ý cảm ra 
Lại hỏi rằng: “Cõi địa ngục gần xa?” 
Vô Độc đáp: “Trong cả ba biển nghiệp 
Số lượng đến trăm ngàn khôn kể xiết 
Chiêu cảm trong mỗi ngục có khác nhau 
Ngục lớn thì mười tám chỗ chen vào 
Ngục kế tiếp năm trăm hay ngàn chỗ 
Chốn chốn, nơi nơi tràn đầy thống khổ 
Cũng đều do tự nghiệp cảm vời ra” 
Lại hỏi rằng: “Cho biết cõi gần, xa 
Hồn người mẹ mới lìa thân đọa lạc? ” 
Vô Độc hỏi: “Vậy mẫu thân Bồ tát 
Lúc sinh thời quen làm những việc chi?” 
Liền đáp rằng: 
“Thân mẫu tôi đối tam bảo khinh khi 
Lúc tin tưởng rồi lại không cung kính 
Theo tà đạo tùy thuận lòng mê tín 
Vừa qua đời, chưa biết chỗ thác sinh”. 
Lại hỏi rằng: “Xin cho biết họ tên.” 
Thánh nữ đáp: “Bà La Môn dòng tộc 
Thân phụ tên là Thi La Thiện Kiến 
Thân mẫu tôi Duyệt Đế Lợi là tên” 
Vô Độc liền cung kính chắp tay sen: 
“Xin Bồ tát trở về thôi thương tưởng 
Duyệt Đế Lợi có con trai hiếu thuận 
Thiết trai tăng dâng phẩm vật cúng dàng 
Đức Giác Hoa, chùa tháp, chốn đạo tràng 
Ba ngày trước mẹ đà sinh thiên thổ 
Cùng một lúc với tội nhân vô số 
Đồng thác sinh, thoát Vô Gián ngục môn”. 
216. Nói dứt lời chào thánh nữ lui chân. 
Lúc bấy giờ vị thánh nữ, 
Dường như chợt bước ra từ cõi mộng 
Trí biết rõ ràng sự việc chẳng dối gian 
Liền phát tâm đại nguyện trước tượng vàng 
“Nguyện vĩnh kiếp vị lai không cùng tận 
Lập quyền pháp độ chúng sinh khổ nạn” 
Lúc bấy giờ, 
Đức Phật bảo ngài Văn Thù Sư Lợi: 
Quỷ vương Vô Độc nào phải ai xa lạ 
Nay là Bồ Tát Tài Thủ dưới pháp tòa 
Địa Tạng Vương là hậu thân thánh nữ. 
PHẨM THỨ HAI 
PHÂN THÂN TẬP HỘI 
Lúc bấy giờ, 
Số phân thân trong muôn ngàn thế giới 
Địa Tạng Vương Bồ Tát bất tư nghì 
Khó dùng lời ước lượng hoặc luận suy 
Từ địa ngục nhất thời cùng tụ hội 
Thân chúng sinh trong vạn ngàn ức cõi 
Thoát khỏi vòng nghiệp lực khắp mười phương 
Nương pháp thần Bồ Tát Địa Tạng Vương 
Trụ chánh đạo tâm không còn thoái chuyển 
Cũng do bởi đại từ và đại nguyện 
Thôi trôi lăn trong sinh tử sáu đường 
Thống khổ kia đã đến lúc phải dừng 
Thành tựu quả sau bao đời vun tưới 
Lòng hớn hở đến cung trời Đao Lợi 
Mắt hân hoan chiêm ngưỡng Đức Thế Tôn 
Đưa cánh tay vàng xoa đảnh các hóa thân 
Đức Địa Tạng khắp mười phương cõi nước. 
Phật dạy rằng: 
“Ta giáo hóa chúng sinh đời ác trược 
Điều phục loạn tâm khiến theo chánh bỏ tà 
Phân chia vô lượng tướng một thân ta 
Lập nhiều cách khéo tuyên bày pháp lạc 
Mười phần được tám, một hai quen tánh ác 
Bởi cang cường hoặc nghiệp tội nặng nề 
Chẳng thuận lòng tin tưởng, thẳng đường mê 
Nên Ta phải ân cần tìm phương tiện 
Thân gái, trai, trời, rồng đều ứng hiện 
Hoặc quỷ thần, thiên đế, bậc Phạm Vương 
Hoặc thân vua, cư sĩ, bậc Chuyển Luân 
Hoặc quan lại, tỳ khiêu ni, tể tướng 
Nhẫn đến hiện thân Thanh Văn, Bồ tát 
Hoặc sông hồ, ao suối, chốn núi rừng 
Phải đâu rằng chỉ hiện một Phật thân 
Tùy cơ cảm, muôn sắc thân đều hiện. 
Nầy Địa Tạng, ông thấy đó 
Kiếp kiếp nối nhau Phật đều giáo hóa 
Luôn cần cù, nhẫn nại độ thế gian 
Lắm kẻ cang cường khuyên nhủ thật khó khăn 
Chưa điều phục thì tùy nhân mà thọ báo 
Hoặc sa chân vào tam đồ ác đạo 
Muôn ngàn điều thống khổ trải một thân 
Hãy nhớ lời Ta tại Đao Lợi thiên cung 
Từng thống thiết ân cần mà phó chúc 
Vì chúng sinh sa bà, hết lòng độ thoát 
Vĩnh viễn lìa bể khổ cõi thế gian 
Cho đến khi Phật Di Lặc ứng thân 
Được thọ ký đều tựu thành Phật đạo”. 
Lúc bấy giờ, 
Phân thân Địa Tạng mười phương thế giới 
Đồng hồi quy về lại chỉ một thân 
Rơi lệ bi ai mà bạch Phật rằng: 
“Vô số kiếp nương nhờ uy đức Phật 
Đắc trí tuệ và thần thông rộng lớn 
Phân muôn thân nhiều tợ cát sông Hằng 
Mỗi mỗi nơi hóa hiện vạn ức thân 
Một thân độ chúng sinh thiên bách ức 
Khiến chúng sinh kính tin nơi tam bảo 
Vĩnh viễn lìa sinh tử, trụ Niết Bàn 
Dù kẻ kia làm thiện tựa vi trần 
Con xin nguyện dần dần đồng độ thoát 
Khiến chúng sinh được thấm nhuần pháp lạc 
Thỉnh Thế Tôn chớ ưu lự, băn khoăn 
Bận lòng vì ác nghiệp cõi trần gian 
Mãi lo nghĩ đến chúng sinh hậu thế. 
Lập lại đến ba lần câu nguyện thệ 
Phật ngợi khen Bồ tát: “Thật lành thay! 
Ta hỗ trợ ông hoàn tất nguyện lâu dài 
295. Nguyện thành tựu, quả Bồ đề thành tựu”. 
PHẨM THỨ BA 
QUÁN CHÚNG SINH NGHIỆP DUYÊN 
Lúc bấy giờ, 
Phật Mẫu Ma Da chắp tay hoa cung kính 
Mà hỏi rằng: “Bạch Đức Địa Tạng Vương 
Chúng sinh Diêm Phù tạo nghiệp khác thường 
Thọ báo ứng thế nào, xin nói rõ” 
Liền đáp rằng: 
“Muôn ngàn thế giới, muôn ngàn quốc độ 
Dù là nơi có địa ngục hay không 
Dù là nơi có, không có nữ nhân 
Có Phật pháp, hoặc nơi không Phật pháp 
Có hoặc không Thanh văn, Bích Chi Phật 
Quả báo đều bình đẳng chẳng riêng tư”. 
Lại bạch rằng: 
“Tôi muốn nghe tội báo cõi Diêm Phù 
Xin tỏ rõ thế nào chiêu ác đạo?” 
Liền đáp rằng: 
“Như con cái chẳng thuận lòng hiếu thảo 
Sinh ác tâm giết hại cả mẹ cha 
Thọ ngục hình Vô Gián khó thoát ra 
Trong địa ngục chung thân muôn ức kiếp 
Nếu có kẻ tạo gây nhiều ác nghiệp 
Phá tượng hình, hoặc hủy báng kệ kinh 
Khinh thường tam bảo, không kính không tin 
Chiêu quả báo ngục môn vô lượng kiếp 
Cũng như vậy, 
Nếu có kẻ làm tổn thương thường trụ 
Cưỡng bức người tu bởi thói tà dâm 
Hoặc hành dâm bất kể chốn già lam 
Hoặc giết hại, tất rơi vào địa ngục. 
Hoặc kẻ giả sa môn lòng đầy trần tục 
Phá giới, lừa người, phí phạm của chung 
Hẳn rơi vào tận Vô Gián ngục môn 
Muôn ức kiếp biết bao giờ siêu thoát 
Nếu có kẻ vì tâm tham trộm cắp 
Hoặc áo quần, lúa gạo chốn già lam 
Thọ khổ trong địa ngục chỉ mong dừng 
Trong khoảnh khắc cũng không sao dừng được 
Ma Da phu nhân bạch cùng Bồ tát 
“Ngục Vô Gián kia ý nghĩa là chi?” 
Liền đáp rằng: 
“Tất cả ngục môn đều trong núi Thiết Vi 
Địa ngục lớn tính ra mười tám chỗ 
Ngục kế đến độ chừng năm trăm số 
Tiếp trăm ngàn lao ngục khác tên nhau 
Lại có thành sắt một vạn dặm cao 
Đường bao bọc chung quanh hơn tám vạn 
Lửa hừng hực trên thành liên tục sáng 
Lửa nối theo, lao ngục cũng nối theo 
Một ngục môn tên Vô Gián cheo leo 
Cao ngàn dặm, lửa dưới trên hừng cháy 
Rắn và chó sắt trên tường đuổi chạy 
Miệng phun ra lửa nóng tựa hỏa luân 
Ngục có sàng lớn rộng đến dặm muôn 
Nghiệp chiêu cảm tội nhân nằm sắp lớp 
Lại có trăm Dạ Xoa và ác quỷ 
Răng như đao, mắt như điện chói chang 
Tay có móng đồng lôi kéo tội nhân 
Lại có quỷ Dạ Xoa cầm kích sắt 
Đâm xối xả vào bụng, lưng tội phạm 
Hoặc đâm vào miệng, mũi của tội nhân 
Ném lên cao rồi đưa kích hứng thân 
Đặt trả lại nằm trên sàng như trước 
Chim ưng sắt đến mổ ăn đôi mắt 
Rắn sắt dài quấn chặt cổ tội nhân 
Đóng đinh dài vào tất cả khớp xương 
Nắm lấy lưỡi mà cày lên trên lưỡi 
Móc ruột chặt bằm, rót đồng vào miệng 
Sắt nóng quanh người, chết ngất lại hồi sinh 
Trải hằng muôn ức kiếp chốn ngục hình 
Muốn thoát khỏi chẳng dễ gì thoát khỏi. 
Khi thế giới này trở nên hư hoại 
Thì lại qua một thế giới khác sinh 
Cứ lại qua nối tiếp kiếp lênh đênh 
Vô số kiếp không thể nào kể xiết 
Năm nghiệp cảm nên gọi là Vô Gián 
Một, ngày đêm thọ báo chẳng khi dừng 
Hai, một tội nhân hoặc vô số tội nhân 
Gian ngục thất luôn đầy tràn chật hẹp 
Ba, khí cụ hành hình kiếm đâm rìu chém 
Thêm chim ưng, chó sói, rắn, ngựa, lừa 
Thọ cực hình đục khoét đến cắt cưa 
Khi đói khát thức ăn là sắt nóng 
Bốn, chẳng phân biệt kẻ hèn, người vọng tộc 
Không kể chi người nữ hoặc người nam 
Hoặc Khương Hồ, Di Dịch, quỷ, thần, rồng 
Trồng nhân ác thì tự chiêu nghiệp ác 
Năm, khi đã đọa vào ngục môn Vô Gián 
Ngày như đêm sống chết đến trăm lần 
Lòng cầu mong hình phạt chỉ tạm dừng 
Trong giây lát cũng không sao dừng nghỉ 
Cho đến khi tội nghiệp đều tiêu diệt 
Tội nhân kia theo nhân quả thọ sinh 
Lại thưa rằng: 
Thuật đôi lời sơ lược nói như trên 
Dù suốt kiếp không thể nào tường tận”. 
Ma Da phu nhân chắp hai tay đảnh lễ 
394. Lòng u sầu lặng lẽ bước chân ra. 
PHẨM THỨ TƯ 
NGHIỆP CẢM CỦA CHÚNG SINH CÕI DIÊM PHÙ 
Lúc bấy giờ, 
Bồ tát Địa Tạng bạch cùng Đức Phật: 
“Con nương nhờ uy đức của Thế Tôn 
Nên phân thân ngàn vạn ức thế gian 
Cứu tất cả chúng sinh đang thọ nghiệp 
Nếu chẳng được nương đức ân thừa tiếp 
Chẳng thể tự mình biến hóa khắp nơi nơi 
Cứu chúng sinh thoát sáu ngã luân hồi 
Chờ đến Đức A Dật Đa thành Phật 
Vâng lời dạy, xin Ngài thôi lo lắng 
Nguyện như lời phổ độ vạn sinh linh” 
Lại dạy rằng: “Tất cả những chúng sinh 
Khi mê muội thức tánh không an định 
Quen làm ác thì nghiệp kia bất tịnh 
Quen làm lành thì kết được quả lành 
Truy đuổi theo ngoại cảnh, thiện ác sanh 
Trong ngũ đạo chuyển luân không dừng lại 
Kiếp nối kiếp, cá theo dòng nước chảy 
Vướng vào trong chiếc lưới đã sẳn giăng 
Thoát được ra, vướng lại biết bao lần 
Những kẻ đó khiến lòng Ta ưu ẩn 
Trong nhiều kiếp ông phát tâm độ tận 
Lập lời nguyền cứu vô số tội nhân 
Ta không còn gì để phải bận tâm 
Khi ông nguyện độ chúng sinh trọng tội”. 
Lúc bấy giờ, thánh chúng trong pháp hội 
Một vị là Bồ tát Định Tự Tại Vương 
Đảnh lễ rồi liền bạch Đức Thế Tôn: 
“Nhiều kiếp số trải qua, Ngài Địa Tạng 
Phát nguyện thế nào, Thế Tôn tán thán 
Con cầu xin Phật lược thuyết nguyên nhân”. 
Phật dạy rằng: 
“Vô lượng a tăng kỳ kiếp chuyển luân 
Có Phật hiệu Nhất Thiết Trí Thành Tựu 
Đức Phật thọ mạng sáu muôn số kiếp 
Lúc tại gia vốn là một tiểu vương 
Kết thân cùng với một đại quốc vương 
Tu thập thiện khiến nhân dân lợi ích. 
Lúc bấy giờ, 
Dân trong nước tánh cang cường, ngỗ nghịch 
Cả hai vua tìm cách tạo thiện nhân 
Một vua liền phát nguyện: “Độ muôn dân 
Sớm thành Phật, không một ai chẳng độ”. 
Một vua nguyện: “Trước cứu người thoát khổ 
Khiến an vui, chứng đắc quả Như Lai 
Nếu chưa thành Phật, bất cứ một ai 
Thì tôi nguyện quả Bồ đề không đắc”. 
Phật dạy rằng: 
“Này Định Tự Tại Vương Bồ Tát 
Vị tiểu vương nguyện sớm ngự Phật đài 
Vốn là tiền thân của Đức Như Lai 
Với pháp hiệu: Nhất Thiết Trí Thành Tựu. 
Đại quốc vương nguyện đời đời cứu khổ 
Là tiền thân Bồ Tát Địa Tạng Vương”. 
Lại dạy rằng, 
“Vô lượng kiếp vào thời quá khứ 
Thuở lâu xa vô lượng a tăng kỳ 
Có Phật ra đời, hiệu: 
Thanh Tịnh Liên Hoa Mục Như Lai 
Phật thọ mạng dài bốn mươi tiểu kiếp. 
Đến đời tượng pháp có A la hán 
Phước đức sâu dày cứu độ chúng sinh 
Khi đi trên đường tuần tự du hành 
Gặp thí chủ mang tên là Quang Mục 
Lại hỏi rằng: “Cầu chi mà thiết cúng?” 
Quang Mục thưa: “Thân mẫu đã qua đời 
Làm việc lành cứu giúp mẫu thân tôi 
Nhưng chẳng rõ chốn thác sinh của mẹ”. 
Thương hiếu nữ, nhập định mà quán sát 
Thấy mẹ người sa vào chốn tối tăm 
Chịu muôn đường khổ não khó cầm lòng 
Xuất định hỏi: “Những gì là hạnh nghiệp?” 
Quang Mục thưa: “Tánh ưa ăn thủy tộc 
Cá, ba ba, cùng trứng các loại này 
Hoặc chiên xào, nấu nướng chẳng dừng tay 
Nếu tính đếm, đến hằng muôn sinh mạng 
Tôi phải làm sao giúp cho người thoát nạn?” 
Liền dạy rằng: “Hãy thanh tịnh thân tâm 
Niệm: Thanh Tịnh Liên Hoa Mục Như Lai 
Đắp hình tượng, vẽ tranh người đại giác 
Làm như vậy sẽ được nhiều phước lạc 
Kẻ sống còn, người đã mất như nhau”. 
Quang Mục vâng lời, liền bố thí trước sau 
Tạo hình tượng, suốt ngày đêm chiêm ngưỡng 
Đêm mộng thấy thân Như Lai chiếu rạng 
Sắc vàng ròng, hùng tráng tựa Tu Di 
Phật dạy rằng: “Cũng đã đến thời kỳ 
Mẹ ngươi sẽ thác sinh cùng gia cảnh 
Liền biết nói khi biết thân đói lạnh”. 
Chẳng bao lâu, một tỳ nữ hạ sanh 
Một bé trai, ba ngày nói rõ rành: 
“Quả sinh tử, nghiệp duyên đều tự thọ 
Tôi là mẹ người, tối tăm trong bể khổ 
Khi chia lìa sa đọa chốn ngục hình 
Nương phước của người mà được thác sinh 
Dòng hạ tiện, thọ mạng càng ngắn ngủi 
Khi lớn lên hết năm mười ba tuổi 
Lại rơi vào chốn ác đạo mà thôi 
Người có cách chi giải cứu cho tôi 
Được thoát cảnh sinh thân vào nẻo ác?”. 
Quang Mục nghe xong nghẹn ngào thương xót 
Mà than rằng: “Quả thật mẹ đó thay 
Hẳn biết vì sao mang phải kiếp đọa đày?” 
Liền đáp lại: “Hai nghiệp đều trọng đại 
Nghiệp thứ nhất là do tâm sát hại 
Nghiệp thứ hai bởi mắng nhiếc chê bai 
Nghiệp gây nên, thân thọ báo chẳng sai 
Như nếu chẳng được phước người cứu giúp 
Tôi chưa thể thoát khỏi vòng địa ngục”. 
504. Lại hỏi rằng: “Thọ báo đó ra sao?” 
Đáp lại rằng: “Dù nói vạn nghìn sau 
Cũng khó thể làm sao mà kể hết”. 
Quang Mục nghe xong lệ trào bi thiết 
Ngước lên hư không mà phát nguyện rằng: 
“Nguyện đời đời mẹ thoát chốn trầm luân 
Và vĩnh viễn không thọ sinh thân nữ 
Con trước tượng Phật Thanh Tịnh Liên Hoa Mục 
Phát nguyện rằng: Vô lượng kiếp về sau 
Bất cứ nơi nào còn có kẻ khổ đau 
Trong địa ngục, súc sinh và ngạ quỷ 
Con nguyện độ tận cùng vòng tục lụy 
Cứu chúng sinh thoát khổ cõi trầm mê 
Khi tội nhân tất cả đắc Bồ Đề 
Thì lúc ấy con mới thành Chánh Giác”. 
Vừa dứt nguyện nghe rõ lời truyền đạt 
Từ Thanh Tịnh Liên Hoa Mục Như Lai: 
“Tâm đại từ bi mẫn khó có thay 
Vì thương mẹ mà phát thành đại nguyện 
Ta quán sát thấy sau khi mãn kiếp 
Thọ sinh dòng Phạm Chí sống trăm năm 
Lại vãng sinh Cực Lạc thọ báo thân 
Kiếp thọ mạng dài lâu khôn tính kể 
Sau chứng đắc Bồ đề thành Phật tuệ 
Độ trời người nhiều như cát sông Hằng.” 
Phật lại dạy rằng: 
“Vị La Hán vào thời xa xưa ấy 
Là Bồ Tát Vô Tận Ý ứng thân 
Giải Thoát Bồ tát là người mẹ hậu thân 
Còn Quang Mục nay chính là Địa Tạng.” 
Phật lại dạy rằng: 
“Muôn kiếp xưa vốn có lòng từ mẫn 
Lập thệ nguyện lâu dài quảng độ chúng sinh 
Kẻ tà dâm, ác khẩu, nhân quả chẳng tin 
Kẻ hủy báng Đại thừa chiêu khổ báo 
Nếu hữu duyên gặp được người khuyên bảo 
Liền quy y Bồ Tát Địa Tạng Vương 
Nếu chí tâm chiêm bái hoặc cúng dường 
Trong chớp nhoáng xa lìa tam ác đạo 
Muôn ức kiếp thác sinh vào thiên đạo 
Hết phước trời sinh xuống cõi nhân gian 
Làm đế vương kiếp số đến trăm ngàn 
Lại nhớ được ngọn nguồn nhân và quả 
Này Định Tự Tại Vương, 
Địa Tạng Bồ Tát uy lực thần thông khôn tính kể 
Luôn phát tâm làm lợi ích chúng sinh 
Bồ tát các ông phải nguyện xiễn dương kinh 
Phải ghi nhớ hầu lưu truyền các cõi.” 
Lúc bấy giờ Định Tự Tại Vương Bồ Tát 
Bạch Phật rằng: “Xin Phật chớ bận tâm 
Nơi Diêm Phù nương Phật lực, uy thần 
Nguyện quảng diễn kinh này làm lợi ích”. 
Nói dứt lời liền chắp tay cung kính 
Đảnh lễ Thế Tôn mà từ tạ lui chân. 
Lúc bấy giờ, bốn vị đại thiên vương 
Cùng đứng dậy chắp hai tay đãnh lễ 
Bạch Phật rằng: 
“Địa Tạng Bồ Tát như xưa đà hoằng thệ 
Đến ngày nay chưa viên mãn nguyện ngôn 
Nguyên do gì lại phát nguyện vô cùng 
Xin Phật dạy cho chúng con rõ biết”. 
Phật dạy rằng: “Hy hữu thay, 
Nguyện Bồ Tát thiên thu như bất tuyệt 
Vào tử sinh rộng độ cõi sa bà 
Trong sáu đường hằng qua lại, lại qua 
Lòng từ mẫn cứu chúng sinh thoát khổ 
Nay Ta sẽ vì các ông mà nói rõ. 
Này các vị thiên vương, 
Vốn xưa nay Bồ Tát Địa Tạng Vương 
Tùy phương tiện khế cơ mà giáo hóa 
Gặp kẻ sát sinh, thuyết về tai họa 
Nhân chẳng lành nên thọ mạng ngắn thay. 
Gặp kẻ trộm của người, dạy quả bần cùng 
Kẻ dâm loạn, bồ câu là quả báo. 
Quyến thuộc đấu tranh do nhân ác khẩu 
Kẻ khinh khi mắng nhiếc, hủy báng người 
Thân sinh ra lưỡi ngắn, khó thốt lời 
Kẻ sân hận, thọ lấy thân tàn phế 
Kẻ bỏn xẻn, mong cầu không như ý 
Kẻ uống ăn vô độ, chẳng điều nhu 
Thì thọ thân đói khát, cổ đớn đau 
Kẻ săn bắn thì mạng thân khó giữ 
Với mẹ cha thường bội tình, nghịch tử 
Khi thọ thân chịu hoạn nạn, tai ương 
Nếu là người ưa thích đốt phá rừng 
Thọ quả báo mê cuồng cho hết kiếp. 
Lại những kẻ làm mẹ cha ác hiểm 
Thọ nhận thân chịu hình phạt đòn roi. 
Nếu là người giăng lưới bẫy thú cầm 
Thọ quả báo chia ly cùng quyến thuộc. 
Nếu là kẻ hủy báng Tăng, Pháp, Phật 
Thọ nhận thân đui, điếc hoặc ngọng, câm 
Sinh thân trong ác đạo chẳng ngày cùng 
Chịu ức kiếp chuyển luân trong địa ngục. 
Nếu là kẻ nói những lời không thực 
Vu báng tăng ni khiến bị ô danh 
Tất thọ thân vào chốn của súc sanh. 
Ăn sinh mệnh, chém, đâm rồi chiên, nấu 
Quả luân phiên phải đời đời thọ báo. 
Giới trì trai không gìn giữ uy nghiêm 
Thác sinh vào loài thú đói trả đền 
Kẻ phá giới cũng như người tùy hỷ. 
Lại những kẻ bỗng dưng mà phá hủy 
Vật người cần cũng chẳng chút nương tay 
Thác sinh thân thiếu hụt vật hằng ngày 
Cầu chẳng được bởi do lòng phung phí. 
Nếu là kẻ cống cao, lòng vị kỷ 
Quả báo làm tôi tớ phục dịch người 
Nếu là người ưa ly gián đôi nơi 
Thọ quả báo sinh ra không có lưỡi. 
Nếu có kẻ tà kiến là mạn lưới 
Thác sinh vào biên địa chịu cơ hàn 
Chốn nghèo cùng khốn khổ phải nương thân 
Do kiến giải sai lầm, không quy củ.” 
Phật lại dạy rằng: 
“Tập khí xấu ác từ ý, thân và khẩu 
Trong cõi Diêm Phù, nay Ta chỉ lược qua 
Nghiệp cảm chúng sinh sai khác số hằng sa 
Dùng phương tiện trăm ngàn lần giáo hóa 
Trước thọ báo, sau ngục môn sa đọa 
Số kiếp không cùng, bao giờ mới thoát thân 
Vì thế cho nên, hỡi Tứ Đại Thiên Vương! 
Các ông phải vì chúng sinh gìn giữ 
Bảo vệ người, bảo vệ muôn nghìn cõi 
Chớ để cho nghiệp mê hoặc trời người”. 
Thiên vương nghe lời Phật luống ngậm ngùi 
630. Cùng rơi lệ, chắp hai tay lui bước. 
(Hết Quyển Thượng)