Kẻ không biết đủ, tuy giàu mà nghèo. Người biết đủ, tuy nghèo mà giàu. Kinh Lời dạy cuối cùng
Chúng ta không thể giải quyết các vấn đề bất ổn của mình với cùng những suy nghĩ giống như khi ta đã tạo ra chúng. (We cannot solve our problems with the same thinking we used when we created them.)Albert Einstein
Ai sống quán bất tịnh, khéo hộ trì các căn, ăn uống có tiết độ, có lòng tin, tinh cần, ma không uy hiếp được, như núi đá, trước gió.Kinh Pháp cú (Kệ số 8)
Học vấn của một người là những gì còn lại sau khi đã quên đi những gì được học ở trường lớp. (Education is what remains after one has forgotten what one has learned in school.)Albert Einstein
Nhiệm vụ của con người chúng ta là phải tự giải thoát chính mình bằng cách mở rộng tình thương đến với muôn loài cũng như toàn bộ thiên nhiên tươi đẹp. (Our task must be to free ourselves by widening our circle of compassion to embrace all living creatures and the whole of nature and its beauty.)Albert Einstein
Hãy nhã nhặn với mọi người khi bạn đi lên, vì bạn sẽ gặp lại họ khi đi xuống.Miranda
Hạnh phúc giống như một nụ hôn. Bạn phải chia sẻ với một ai đó mới có thể tận hưởng được nó. (Happiness is like a kiss. You must share it to enjoy it.)Bernard Meltzer
Hương hoa thơm chỉ bay theo chiều gió, tiếng thơm người hiền lan tỏa khắp nơi nơi. Kinh Pháp cú (Kệ số 54)
Tôi biết ơn những người đã từ chối giúp đỡ tôi, vì nhờ có họ mà tôi đã tự mình làm được. (I am thankful for all of those who said NO to me. Its because of them I’m doing it myself. )Albert Einstein
Kẻ ngu dầu trọn đời được thân cận bậc hiền trí cũng không hiểu lý pháp, như muỗng với vị canh.Kinh Pháp Cú - Kệ số 64

VỀ MỤC LỤC

Sáng nay, 20-5-2021, chén trà móc câu Thái Nguyên miên man hương vị quê nhà trở lại với mình sau hơn một năm dài vắng bóng. Lâu nay, vì đại dịch phải uống mãi trà Tàu, trà tứ xứ. Hương trà cũ lại phảng phất hồn quê khi cùng lúc có tin một bé gái người Việt thuộc thế thứ ba trên đất Mỹ đang ở cùng thành phố Sacramento với mình, vừa được giải “thi sĩ khôi nguyên” của tổ chức Thi sĩ Tuổi Trẻ Toàn quốc (National Youth Poet Laureate - NYPL) tại Hoa Kỳ: Đó là Alexandra Huynh (Huỳnh Thụy An), 18 tuổi, vừa đoạt giải.

Văn bút thơ thẩn lắm khi có nét tình cờ của duyên thơ nhưng thi ca đích thực thường là do “văn chương nết đất, thông minh tính trời” như thi hào Nguyễn Du điểm xuyết Kim Kiều. Thật vậy, người đoạt giải thơ Tuổi trẻ Toàn quốc Hoa Kỳ năm 2021 này là con gái của đôi vợ chồng người Việt gốc Nha Trang. Hai anh chị theo gia đình định cư tại Mỹ theo diện HO-1 năm 1990 và lập gia đình tại Mỹ, sinh được 4 cháu (Thụy An và Thu Bình là hai cháu gái thứ nhì, sinh đôi), hiện đang ở tại Sacramento, thủ phủ tiểu bang California. Thụy An tốt nghiệp thủ khoa trung học Mira Loma và theo học trường đại học Stanford là đại học được xếp hạng trong số 3, 4 trường đại học danh tiếng nhất của Mỹ và toàn cầu. Thụy An cũng là huynh trưởng của tổ chức Gia Đình Phật Tử Việt Nam, sinh hoạt tại chùa Kim Quang, Sacramento. Và, hồn thơ xa vời mà sâu lắng cũng thường là hương hoa của huyết thống. Thụy An là cháu của nhà thơ Duy Năng (1935-2002), một nhà thơ nổi tiếng của miền Nam trước 1975.

Trả lời phỏng vấn của hãng thông tấn AP vào tối ngày 20-5-2021, Alexandra Huynh nói rằng thơ cũng là một khí
cụ đầy sức mạnh để đương đầu với sự thách thức của cuộc sống.

Sinh hoạt với Gia Đình Phật Tử Kim Quang từ lúc còn bé, tâm hồn Thụy An đã được tưới tẩm chất thơ qua ca dao lời ru của Mẹ, qua tiếng hát và lời kinh trong sinh hoạt đầy đạo hạnh và êm đềm của tuổi trẻ Phật tử dưới mái hiên chùa. Chất liệu và suối nguồn thi ca nầy đã thể hiện trong lời nói của Alexandra Huynh với phóng viên quốc tế: “Tiếng Việt tự nó đã là một tiếng nói giàu chất thơ. Trong sinh hoạt văn hóa của người Việt người ta đã nói thành thơ trong cuộc sống hằng ngày.” Thụy An còn cho hay là đã tập viết những lời thơ phổ nhạc từ khi mới 7 tuổi; đặc biệt là sau những lần đọc thơ trước công chúng thì lại càng cảm thấy sức mạnh của chữ nghĩa có tác động tích cực lên tâm lý và tinh thần đại chúng. Alexandra Huynh căn bản sáng tác thơ bằng tiếng Anh nhưng luôn nuôi hy vọng là sẽ có tác phẩm thơ ra đời và sẽ được chuyển ngữ sang “tiếng Mẹ đẻ”, ngôn ngữ Việt Nam.

Tổ chức văn học nghệ thuật và phát triển Urban Word đã thành lập chương trình Nhà Thơ Trẻ Quốc Gia (NYPL) năm 2017, người đầu tiên được giải là Amanda Gorman. Gorman xuất bản thi phẩm đầu tiên từ năm 2015. Năm 2020, nhà thơ trẻ tuổi da đen nầy đã có vinh dự tên tuổi của mình được giới thiệu và làm nổi bật danh nghĩa tổ chức Nhà Thơ Trẻ Quốc Gia qua phần diễn đọc bài thơ “The Hill We Climb” trong ngày lễ nhậm chức của tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden. Chính Alexandra bày tỏ đã có được sức mạnh tinh thần hỗ trợ và có thêm năng lực sáng tạo thi ca từ hình ảnh Amanda Gorman đọc thơ cho cả thế
giới đều nghe.

Thế hệ trẻ người Việt nơi xứ người đã tạo được nhiều thành tích xuất sắc trong gần nửa thế kỷ lịch sử tha hương sau 1975 nhưng phần lớn là trong lĩnh vực khoa học công nghệ. Đặc biệt về văn chương nghệ thuật, tác phẩm ra đời đòi hỏi tài năng, sự thẩm nhập văn hóa và tài hoa ngôn ngữ. Nguyễn Thanh Việt được giải thưởng Pulitzer năm 2016 về tiểu thuyết The Sympathizer và Alexandra Huynh được giải thưởng thơ năm 2021 đã mang lại niềm tự hào cho cộng đồng người Việt tha hương khi nói về văn học nghệ thuật. Ngoài ra, những tác giả gốc Việt tên tuổi khác cũng góp mặt trên văn đàn thế giới và được tặng các giải thưởng danh giá như Ocean Vuong (Mỹ), Linda Lê (Pháp), Lại Thanh Hà (Mỹ), Kim Thúy (Canada), Nguyễn Hoài Hương (Pháp), Trần Minh Huy (Pháp), Monique Truong (Mỹ), Nam Lê (Úc)… Và, hy vọng một ngày không xa, sẽ có tên tuổi nhà văn, nhà thơ, nghệ sĩ Việt Nam tiếp cận với giải Nobel.

Sáng nay, có tin một số tác giả trong nước ngại dịch thơ của Alexandra Huynh từ tiếng Anh sang tiếng Việt vì không dễ dàng. Thật ra, thơ của Alexandra Huynh thường được sáng tác với sự kết hợp bất ngờ của những hình ảnh đầy tính biểu tượng nối kết thực tại. Ý và tình được diễn cảm bằng những câu chữ khá độc đáo. Một trong nhiều bài thơ với thể loại như thế được nhắc đến nhiều nhất là Lời Nguyện Mùa Thu (Autumn Prayer). Bởi thế, thơ của Alexandra Huynh không dễ dàng cảm nhận trực tiếp khi chuyển ý và chuyển ngữ nên tương đối khó chuyển ngữ một cách trọn vẹn để chuyển tải hết tinh túy của hồn thơ thi nhân qua ngôn ngữ thi ca của tiếng Việt. Mong rằng, tác phẩm dịch thơ bằng tiếng Việt đầu tay sẽ ra mắt sớm như mong
ước của “thi sĩ khôi nguyên” trẻ tuổi đã chia sẻ…

LỜI NGUYỆN MÙA THU

đây là nơi tôi nhận mọi thông tin,
mẩu tin xưa cũ của thế giới
chẳng của riêng tôi
nhưng phảng phất mùi cảm thông

từ một ông già
với lòng cảm thông thương hại

ông giảng cho tôi
về bài học tên gì số mấy
& tôi nuốt xuống

cho đến khi ông nhắc đến Việt Nam
(cuộc chiến)
khi đó
tôi bắt đầu thật sự lắng nghe

nếu tôi không thể là người hùng
tôi mang tên người di dân gương mẫu

ôi những chiếc thuyền
& những người trên những chiếc thuyền ấy
can đảm biết bao & khác xa
đám tỵ nạn đương thời chúng ta nợ họ
Tôi ngậm chặt lưỡi
nghe âm thanh
thân thuộc gần như nhà mình khi tên Dương Thu Hương mất đi dòng sông
trong miệng lão thầy
và chẳng ai buồn hỏi vì sao
mặt tôi giàn giụa.

& nhớ đến chiếc bàn buồn bã,
trong góc xó lớp học
tôi viết lời nguyện cầu
cho lũ trẻ sắp vào chật lớp này:

hãy để đám trẻ được xưng tên chúng như mẹ chúng đã từng gọi thế.
hãy để điệp khúc được xướng lại hay cố gắng & cố gắng như thế.
hãy để những câu chuyện không pha chất trọ trẹ
& giữ lại thanh âm không phiên dịch.
hãy để lũ trẻ điền vào khoảng trống bằng ký ức.


ừ thì rau ngò. ừ thì tơ lụa. ừ thì tiếng giậm chân. căn nhà đôi. mật ngọt. tràng hạt. ừ thì nhựa đường. tiếng trống. những đôi giày. những lọn tóc. ừ thì nén hương. bánh mì. giây xích. đồng kẽm. ừ thì những ngôi sao. những ca khúc. những xôn xao trên truyền hình dây cáp, dòng sông. ừ thì những số nhân. số nhiều. ừ tình yêu. ừ tình yêu.
hãy
để ký ức được kể lại bằng những khối u trong tim
hãy cho lũ trẻ biết tên gọi thực thụ của nỗi buồn.
hãy để chúng kết âm thanh thành hy vọng.
& rút tỉa từ những bi hùng ca của tổ tiên.
hãy để danh dự không bắt chúng làm con tin.
hãy để huyết thống chúng trở thành nguyên bản.
hãy để những gì mắt thấy tai nghe trở thành ngôn ngữ chính.

Alexandra Huynh

Hòa Bình Lê phỏng dịch

Trong buổi lễ công bố nhà thơ thắng giải National Youth Poet Laureate, Alexandra Huynh đã diễn đọc bài thơ Di Sản với nội dung tạm chuyển ngữ tiếng Việt như sau:

Liên Phật Hội

những ngày này tôi hoan nghênh sự im lặng
cảm nhận vòng tay của trái đất
cả những lúc vắng âm thanh
tôi vẫn lắng nghe mọi câu chuyện
vẫn được gọi là hư cấu

tôi khắc chúng xuống lối đi
để biết hướng nào là nhà
đôi khi tôi để yên cho tiếng ồn cứ là tiếng ồn
không để cho nghĩa vụ phân trí
tôi không phải là máy móc gia dụng
cũng không phải là sinh vật phục vụ trong nhà

tôi là con người
tôi là con người
có sự hiện hữu bên ngoài cảm giác tội lỗi
có thứ từ ngữ dành riêng cho cảm xúc
và tôi không sợ gọi đúng tên nó

Trí óc tôi không phải nhà tù
mà là lăng kính
và tôi hiểu rằng
những chiếc bóng tăm tối hiện ra
trong sự hiện hữu của ánh sáng

và ngày tháng của tôi không đếm được dẫu chúng là con số
nên tôi đếm bằng sự tử tế
và nhắc đến tình yêu nhiều hơn lời tạm biệt
tôi đếm những bữa ăn thay vì sức nặng mang theo
và mang theo những điều hữu ích ngày sau

Một vài điều tôi nghiệm ra
Đôi vớ vẫn là vớ
dù chúng có lẫn lộn,
mọi điều tôi nghe về một căn phòng sạch vẫn đúng,
bạn có thể nhìn thấy nụ cười đằng sau cái khẩu trang,
cách tôi nói chuyện với bản thân
là cách tôi nói
chuyện với bạn,
tôi nên gỡ nút câm của mình ra thường xuyên hơn,
tôi cần nước nhiều hơn tôi nghĩ tới,
nếu những người trong căn phòng này có thể mỉm cười,
nếu những người trong căn phòng này đều là người.

Ngay cả khi tôi tự tháo gỡ tôi khỏi
thế giới quy mô này
tôi biết mình hiện hữu.

Cuộc chiến vẫn tiếp diễn
ngay dưới hai bàn chân tôi;
Không cần hình ảnh chứng mình điều đó.
Nghi lễ khải hoàn đang diễn ra trong huyết thống tôi.
Không cần dải băng-rôn chứng minh điều đó.
Tôi là sự chiến thắng.
Mỗi ngày tôi thở.
Và nhiều năm sau này,
khi trở thành tổ tiên
tôi sẽ cho chúng biết
về sự can đảm của khoảng cách,
và cách chúng ta
nắm không gian thay vì nắm tay nhau.
Tôi sẽ cho chúng biết
màu sắc của sự can đảm;
âm vang của sự mất mát lan truyền
suốt một thế hệ,
và đám trẻ trở thành thầy cô giáo;
hiểu được tình yêu không định nghĩa bằng tuổi tác.
Tôi sẽ cho chúng biết trên mảnh đất này
chúng ta tước đoạt từ những người
chúng ta không bao giờ có thể đáp trả,
nhưng chúng ta sẽ cố gắng & cố gắng,
tôi sẽ cho chúng biết
mỗi dấu chân được cảm nhận như thế nào
phía bên kia hành tinh.
Vì vậy hãy để ý thật kỹ
đặt chân duy nhất về hướng sự thật.

Các bạn đã thừa hưởng sự im lặng,
bây giờ hãy cất cao tiếng hát.
Alexandra Huỳnh đọc thơ
Việt Báo phỏng dịch

Bình trà xanh Bắc Thái đã cạn nhưng hương vị quê nhà vẫn còn thoảng hương thơm và vị ngọt. Hồn thơ Việt trong thinh lặng vẫn còn lan tỏa năng lượng cho những thế hệ kế thừa.

Sacramento, Ngày Phật Đản 2565-2021

Trần Kiêm Đoàn

Thoảng Hồn Thơ Việt Trên Đất Mỹ



Hết phần Thoảng Hồn Thơ Việt Trên Đất Mỹ

    « Xem chương trước «      « Sách này có 1527 chương »       » Xem chương tiếp theo »
Tùy bút văn hóa

Mời xem phần:

Thoảng Hồn Thơ Việt Trên Đất Mỹ




Tùy bút văn hóa

Trần Kiêm Đoàn

MỤC LỤC ( 79 )



Quý vị đang truy cập từ IP 3.145.38.251 và chưa ghi danh hoặc đăng nhập trên máy tính này. Nếu là thành viên, quý vị chỉ cần đăng nhập một lần duy nhất trên thiết bị truy cập, bằng email và mật khẩu đã chọn.
Chúng tôi khuyến khích việc ghi danh thành viên ,để thuận tiện trong việc chia sẻ thông tin, chia sẻ kinh nghiệm sống giữa các thành viên, đồng thời quý vị cũng sẽ nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật từ Ban Quản Trị trong quá trình sử dụng website này.
Việc ghi danh là hoàn toàn miễn phí và tự nguyện.

Ghi danh hoặc đăng nhập

Thành viên đang online:
Rộng Mở Tâm Hồn Viên Hiếu Thành Rộng Mở Tâm Hồn Huệ Lộc 1959 Rộng Mở Tâm Hồn Bữu Phước Rộng Mở Tâm Hồn Chúc Huy Rộng Mở Tâm Hồn Minh Pháp Tự Rộng Mở Tâm Hồn minh hung thich Rộng Mở Tâm Hồn Diệu Âm Phúc Thành Rộng Mở Tâm Hồn Phan Huy Triều Rộng Mở Tâm Hồn Phạm Thiên Rộng Mở Tâm Hồn Trương Quang Quý Rộng Mở Tâm Hồn Johny Rộng Mở Tâm Hồn Dinhvinh1964 Rộng Mở Tâm Hồn Pascal Bui Rộng Mở Tâm Hồn Vạn Phúc Rộng Mở Tâm Hồn Giác Quý Rộng Mở Tâm Hồn Trần Thị Huyền Rộng Mở Tâm Hồn Chanhniem Forever Rộng Mở Tâm Hồn NGUYỄN TRỌNG TÀI Rộng Mở Tâm Hồn KỲ Rộng Mở Tâm Hồn Dương Ngọc Cường Rộng Mở Tâm Hồn Mr. Device Rộng Mở Tâm Hồn Tri Huynh Rộng Mở Tâm Hồn Thích Nguyên Mạnh Rộng Mở Tâm Hồn Thích Quảng Ba Rộng Mở Tâm Hồn T TH Rộng Mở Tâm Hồn Tam Thien Tam Rộng Mở Tâm Hồn Nguyễn Sĩ Long Rộng Mở Tâm Hồn caokiem Rộng Mở Tâm Hồn hoangquycong Rộng Mở Tâm Hồn Lãn Tử Rộng Mở Tâm Hồn Ton That Nguyen Rộng Mở Tâm Hồn ngtieudao Rộng Mở Tâm Hồn Lê Quốc Việt Rộng Mở Tâm Hồn Du Miên Rộng Mở Tâm Hồn Quang-Tu Vu Rộng Mở Tâm Hồn phamthanh210 Rộng Mở Tâm Hồn An Khang 63 Rộng Mở Tâm Hồn zeus7777 Rộng Mở Tâm Hồn Trương Ngọc Trân Rộng Mở Tâm Hồn Diệu Tiến ... ...

... ...