Những ngày còn ngồi ghế lớp chuyên toán Lê Hồng Phong (TP. HCM), tôi rất thích định luật bảo toàn khối lượng. Điều thú vị ở định luật này là ở chỗ có thể nhìn thấy nó thấp thoáng trong cuộc sống, trong kinh tế, kể cả trong tâm linh.

Định luật bảo toàn khối lượng được hai nhà khoa học Mikhail Vasilyevich Lomonosov và Antoine Lavoisier gần như đồng thời khám phá độc lập với nhau, qua những thí nghiệm được cân đo chính xác. Năm 1748, nhà hóa học người Nga Mikhail Vasilyevich Lomonosov đặt ra định đề. Năm 1789, nhà hóa học người Pháp Antoine Lavoisier phát biểu định luật này. Trong phản ứng hóa học, tổng khối lượng các chất tham gia phản ứng bằng tổng khối lượng sản phẩm tạo thành.

∑ mtrước = ∑ msau

Khi sàn chứng khoán đỏ sàn hay xanh sàn thì dòng tiền được dịch chuyển từ nơi này đến nơi khác, có khi từ Việt Nam qua tận New York hay từ Hồng Kông qua Luân Đôn. Nó không mất đi. Trong một sòng bài, cuối cùng thì dòng tiền cũng dịch chuyển từ túi này sang túi khác, nhưng không mất đi. Khi ta bị ai đó lường gạt một số tiền, thì tiền trong két của ta vơi đi, còn tiền trong ví của người ấy đầy thêm. Nó không mất đi.

Ta bỏ thời gian chơi bời, lơ là công việc, không chuyên tâm làm việc, chơi bời quá độ, ăn nhậu với bạn bè rồi xảy ra tai nạn. Tai nạn là sản phẩm sau cùng của chuỗi sự việc trước đó. Nó không mất đi.

Doanh nghiệp mất trung thực, lừa dối khách hàng, qua mặt nhà nước, nhận tiền của các nhà đầu tư rồi la cà vào bia ôm, tham sắc dục, thích rượu bia, ăn sang, mặt đẹp, rồi dẫn đến tù tội. Tù tội là sản phẩm tạo thành từ các sự việc tham gia vào vế bên kia. Nó không

mất đi.

Khi ta cầm trên tay một ly trà, mùi rất thơm. Ta thưởng thức, uống từng ngụm trà vào miệng, qua cổ rồi vào bên trong xử lí. Nước trà theo đường tiểu và một số đường khác qua WC và ao hồ, nhờ sức nóng bốc lên thành mây, rồi mưa rơi xuống thành giọt nước. Được các công ty xử lí và đóng thành chai, rồi lại vào mồm chúng ta. Ly trà sau khi chuyển qua nhiều hình thái khác nhau rồi lại thành ly trà thơm ngon. Nó không mất đi.

Một bông hoa osaka sáng nở vàng cả cây, chiều rơi rụng dưới gốc, thành phân, thành mùn, rồi giúp cây xanh tốt, lại ra hoa. Nó không mất đi.

Con người khi sinh ra thì mềm mại, xinh đẹp, đến khi chết thì khô cứng, xấu xí. Khi nằm xuống dưới đất, thân xác hoại rữa thành các hoạt chất thấm vào đất cho đất tốt, cây xanh. Những cây xanh ở những nơi nghĩa địa hay kế bên những nấm mồ thường tươi tốt.

Thân xác tan rã còn tâm thì đi đâu? Tái sinh vào một loài hữu tình hay loài vô tình, tùy thuộc vào vế phía trước của phương trình. Nó không mất đi.

Chẳng có gì là tự sinh ra và tự mất đi, tất cả chỉ chuyển từ dạng này sang dạng khác mà thôi. Có những điều chúng ta được, người khác mất. Có những cái người khác mất, chúng ta được. Đó là lẽ thường tình. Được mất, hơn thua, trên dưới, trắng đen, phải trái... mọi việc đều do tâm mà ra. Vô tâm, vô cảnh, vô sanh, vô diệt, thì cái gì cũng trở thành bảo toàn khối lượng.