Hạnh phúc đích thực của một đại gia từ Hollywood - Hạnh phúc đích thực của một đại gia từ Hollywood

VỀ MỤC LỤC

Từ bỏ vị trí của một người rất quyền lực trong làng phim ảnh Hoa Kỳ để tới Cam Bốt làm từ thiện giúp trẻ em nghèo… Ban đầu, chỉ vì đam mê muốn tìm hiểu về các đền đài Phật giáo… Câu chuyện đời thực đã xảy ra, thoạt nghe như cổ tích. Phóng viên Lindsay Kyte kể lại trên tạp chí Phật giáo Lion's Roar qua bài viết ngày 16/3/2017 có tựa đề “How a Hollywood Mogul Found True Happiness” (Cách Nào Một Người Quyền Lực ở Hollywood Đã Tìm Thấy Hạnh Phúc Chân Thực)… Hy vọng tất cả mọi người Viêt Nam, đặc biệt là các đại gia, đọc được chuyện cổ tích rất hiện thực này. Bản Việt dịch toàn văn như sau.

oOo

Scott Neeson đã tìm thấy trái tim của anh – và kho tàng chân thực của đời sống – trong một bãi rác ở Nam Vang. Phóng viên Lindsay Kyte kể về người sáng lập ra Cambodian Children’s Fund (viết tắt CCF – Quỹ Trẻ Em Cam Bốt).

Một thời xa xưa, Scott Neeson đã sống một cuộc đời Hollywood. Anh nói, “Tôi lúc đó là Chủ tịch công ty Twentieth Century Fox International và đã ký nhận khởi đầu một việc làm mới ở công ty Sony Pictures International. Thế rồi tôi để ra 5 tuần nghỉ ngơi để làm dịu lòng mình vì đã quá nhiều thời gian trong làng phim ảnh.”

Neeson có một đam mê về các đền đài Phật giáo, và đã từng đi một vòng Đông Nam Á và Ấn Độ. Tuy nhiên những gì anh trải qua lại không phải sự bình an anh đã hình dung trước đó – trong khi ở Cam Bốt, anh quyết định làm một yêu cầu bất thường.

Neeson kể, “Khi tôi ở Nam Vang, tôi yêu cầu xem cảnh nghèo nhất ở quốc gia này. Người ta dẫn tôi tới Stung Meanchey, một bãi rác sâu một trăm yards (91.4 mét) trên diện tích 25 acres (= 101,171.4 mét vuông= 10.1 hectares).”

Đứng

nơi đó, Neeson thấy anh thay đổi mọi thứ. “Hơn 1.500 trẻ em moi, lượm từ bãi rác. Lúc đó độ nóng là 130 độ Fahrenheit (=54.4 độ Celsius), và ở nhiệt độ đó rác phân hủy và sinh ra khí methane, trong khi nền đất chủ yếu là nham thạch, tức là rác âm ỉ cháy. Khi tôi bất cẩn bước đi, thấy ngay bàn chân phỏng, trong khi rác bốc lên mùi hôi kinh khủng.”

Liên Phật Hội

When Neeson visited the Stung Meanchey dump in Phnom Penh, he was horrified to see 1.500 children scavenging for food and survival. It was so hot he got burns on his feet from molten garbage. Photo courtesy of Cambodian Children’s Fund.

Nhiều trẻ em lượm rác nơi đây khi bị ba mẹ bỏ rơi vì nuôi con không nổi, vì nợ, vì bệnh, vì nghiện rượu hay vì tái hôn. Neeson cảm thấy một thúc giục mạnh mẽ phải giúp đỡ, nhưng nói rằng anh vẫn có thành kiến cổ điển với các hội từ thiện.

Anh giải thích, “Ba điều thường nhất bạn thấy là, một, bạn không biết tiền sẽ đi tới đâu. Bạn luôn luôn nghĩ rằng có ai đó [trong hội từ thiện] lãnh lương nhiều và chỉ vài xu thực tế ra tới mặt đất. Thứ nhì, trong cương vị cá nhân, bạn không thể làm nhiều ảnh hưởng. Ngay cả toàn bộ đồng lương của bạn cũng không làm nhúc nhích gì cho xã hội. Thứ ba, nghĩ rằng đây không phải chuyện của bạn. Ngồi tại Hoa Kỳ, bạn cảm thấy như ở một mặt bên kia thế giới. Bạn trả thuế, thế rồi tùy chính phủ Mỹ chi ra viện trợ quốc tế.”

Liên Phật Hội

Children hold photos of themselves from when they lived and scavenged in the garbage dump. Today, through the Cambodian Children’s Fund, they have nutritional food and proper housing. Photo Courtesy of Cambodian Children’s Fund.

Nhưng Neeson không bình

yên được. “Tôi biết không có cách nào các trẻ em này có thể rời bỏ bãi rác này. Các em sống nơi đó, và sẽ chết nơi đó. Các em sẽ bị buôn người. Các bà mẹ sẽ sinh con nơi đó. Đúng là tận thế. Đúng là kinh hoàng.”

Một em bé 9 tuổi đi ngang qua Neeson trong tình trạng thê thảm, và hình ảnh này làm vỡ tim anh. Anh nói, “Thoạt tiên, tôi không thể nhận ra là bé trai hay bé gái, vì em này trùm nhiều lớp vải – tất cả gì thấy được chỉ là đôi mắt của em. Một phần vì phải trùm vải để che hơi nóng, nhưng cũng vì đó là tất cả áo quần mà em bé có được. Không có chỗ nào để em bé cất giữ bất cứ thứ gì.”

Xuyên qua người thông ngôn, Neeson khám phá bé gái nơi đó cùng với em gái của bé và má của bé. “Qua một vài cuộc thảo luận và quyết định nhanh chóng, chúng tôi tìm ra một nơi để em bé sống và đưa vào trường. Tôi sắp xếp một hệ thống để tôi có thể gửi tiền từ Los Angeles tới mẹ em bé hằng tuần. Tôi đưa đứa con gái nhỏ nhất của bà, có bệnh sốt thương hàn vào bệnh viện.”

Neeson thấy rằng những việc như thế chỉ làm anh mất 90 phút và làm anh tốn 35 USD/tháng. Anh nói, “Trong cương vị cá nhân đơn độc, tôi đã biến đổi sâu sắc số phận của em bé này. Tất cả những thành kiến của tôi về các hội từ thiện tức khắc biến mất. Hoàn toàn không có hướng đi nào khác cho các trẻ em này. Đây là vấn đề của tôi. Là một người, là một người đang sống và đang thở, tôi có một ràng buộc. Tôi bị gắn liền với sự kiện đơn giản rằng sao dễ dàng tới thế khi biến đổi cuộc đời của em bé

đó.”

Khi Scott Neeson về lại Hoa Kỳ để khởi sự việc làm mới. Anh nói, “Tôi tự hứa rằng tôi sẽ không để rơi vào một khủng hoảng cổ điển của một người Los Angeles trung niên. Tôi đã làm việc suốt 26 năm trong làng phim ảnh. Tôi đã làm việc tận lực để vươn cao từ cương vị người chiếu máy quay phim trong một rạp hát cho người ngồi trong xe hơi xem, và tôi sẽ không quăng bỏ hết mọi thứ.”

Nhưng nỗi thúc giục muốn giúp thêm trẻ em lại mạnh thêm. Neeson nói, “Tôi không thể ngưng suy nghĩ về ước muốn giúp đỡ. Năm kế tiếp đó, tôi mỗi tháng đều đi tới Cam Bốt để xem xét, đưa thêm trẻ em vào vòng giúp đỡ, thuê thêm nhân viên từ thiện. Tôi nghĩ là tôi sẽ sống ở 2 thế giới – để ra ba tuần lễ/tháng trong các dự án phim ở Hollywood, nơi tôi bay phi cơ vé hạng nhất, dự các lễ trao giải Oscar, tụ tập thân hữu với tất cả những người nổi tiếng, lãnh lương một triệu đô/năm hay nhiều hơn – và rồi gửi tiền sang giúp Cam Bốt.

Điều tôi không tính được là cảm xúc đau đớn khi di chuyển giữa thế giới sang trọng này và rồi, trong vòng 24 giờ, đứng giữa một trong những nơi nghèo nhất, kém vệ sinh nhất thế giới, nơi trẻ em và các bà mẹ ngã chết trước mắt bạn vì thiếu chăm sóc y tế đơn giản. Có 2 thế giới hòa nhập như thế là điều tôi không thể sống nổi.”

Thế rồi, giây phút quyết định của Neeson cũng tới. Anh kể, “Có một nam tài tử nổi tiếng tôi đang thương lượng với lúc đó, và chúng tôi trên đường tới nơi sẽ công bố [phim mới]. Tôi đã bay tới Cam Bốt, và anh ta đang tới Tokyo (Nhật Bản). Một trong các bà cụ lúc đó đang hốt hoảng, dẫn

tôi tới gặp 4 trẻ em dưới 10 tuổi. Các em đang hấp hối, và không ai có khả năng đưa các em vào bệnh viện. Các em bé này bụi đời mà. Tôi không biết làm gì hết. Thiệt kinh hoàng.

Giây phút đó, điện thoại di động của tôi reng lên. Anh tài tử kia gọi cho biết anh và người quản lý của anh đã xuống sân bay ở Tokyo. Anh ta nổi giận vì chúng tôi đã đưa lên phi cơ riêng của anh một vài vật dụng không đúng ý anh. Rồi anh bình tỉnh lại và nói, ‘Đời tôi không phải để gặp khó khăn thế này.’

“Đó là điều anh nói với tôi trong khi tôi đang đứng nơi đó với các trẻ em hấp hối. Đó là khoảnh khắc làm sáng tỏ nhất, bởi vì tất cả những lo lắng tôi đã có về việc rời bỏ việc làm để sang sống ở Cam Bốt, tất cả nỗi sợ đó, biến mất ngay. Nó biến hẳn. Không có dấu hiệu nào rõ ràng hơn cho tôi thấy rằng tôi đang đi đúng đường. Nó đã biến đổi toàn bộ cái nhìn của tôi. Tôi trở lại Los Angeles và Thứ Hai hôm sau, rời bỏ công việc trong làng phim ảnh.”

Không phải ai cũng nghĩ rằng đó là lựa chọn đúng. Neeson kể, “Phần còn lại của thế giới nói với tôi rằng tôi khùng rồi, rằng tôi đã có công việc mà ai cũng mơ ước có. Nhưng tôi không muốn nữa.”

Neeson bay sang Cam Bốt, khởi sự lập Cambodian Children’s Fund (CCF) vào năm 2004, và hội này làm việc với các cộng đồng nghèo, tập trung quanh bãi rác cũ ở Steung Meanchey, để cung cấp các chương trình về giáo dục, lãnh đạo, tiếp cận cộng đồng, chăm sóc y tế, chăm sóc trẻ em, và dạy nghề.

Liên Phật Hội

Ney Hang used to wake up at 4 am to pick garbage for

survival. Today, (right) she is in second-year university and mentors children at CCF. Photo courtesy of Cambodian Children’s Fund.

Neeson nói, “Tôi đã bán chiếc du thuyền của tôi, căn nhà và các xe của tôi. Tôi đã có một màn bán garage sales khổng lồ nhất trước giờ.” Lúc đầu, anh nghĩ là sẽ đưa 80 trẻ em tới trường. “Bây giờ chúng tôi có 2.200 trẻ em đang đi học.”

Khởi sự tu học Phật pháp không phải là một lựa chọn có tính toán của anh. Nó dần dần xảy ra trong khi Neeson sống giữa nền văn hóa Phật giáo của Cam Bốt. Anh nói, “Càng ở đây lâu, tôi một cách vô thức dần dần trở thành Phật tử nhiều hơn.” Điều Neeson biết rõ từ ban đầu là nhằm để tạo ra một biến đổi ý nghĩa cho những người chung quanh anh, anh phải khởi sự bằng cách tự xem xét chính mình.

“Tôi yêu thương các em em này rất mực, và yêu thương những em không bị bỏ rơi nhưng có ba mẹ đã từng bị bỏ rơi thời thơ ấu trong thời Khmer Đỏ.” Neeson giải thích, nhắc tới một chế độ thống trị từ 1975 tới 1979, trong đó ước tính có khoảng 1.5 triệu tới 3 triệu người Cam Bốt bị giết.

Anh nói, “Vâng, những người đó đã học kỹ năng làm ba mẹ, nhưng cũng có nhiều chuyện lạm dụng và nghiện rượu. Do vậy, tôi phải trở thành điều tôi muốn họ vươn tới, và như thế nghĩa là bảo đảm rằng tôi phải lương thiện trong những gì tôi làm và những gì tôi nói.”

Một phần lớn trong việc tu học Phật pháp của Neeson liên hệ tới việc vượt thắng tâm phán đoán của anh. Anh nói, “Bạn đang gặp những trường hợp nghiêm trọng như thế, và có một khuynh hướng bên thế giới Tây phương là phán đoán người ta qua hành động của họ. Tôi nhận ra rằng tôi đang

tự làm kiệt sức mình với những phán đoán. Nó xảy ra cho tôi một hôm rằng tôi chưa bao giờ ở vào hoàn cảnh của họ. Và rồi tôi thấy rằng cách duy nhất để tiếp tục một cách công bằng là phải ngưng tất cả phán đoán và phải giải quyết các chuyện theo từng ngày.”

Không dễ dàng gì. Neeson nói tiếp, “Tôi thấy một số chuyện lạm dụng kinh hoàng đối với trẻ em. Khi tôi đón nhận một trẻ em mới, và cậu bé này đã trải qua một số thời gian kinh hoàng, nó y hệt như là tôi đang nhìn thấy một bình nước xinh đẹp rạn vỡ, hay một chiếc ly như thế. Tôi không làm bể nó, và cũng không có gì để quan tâm rằng tại sao nó [chiếc bình, chiếc ly] này bể. Chỉ là vấn đề phải làm sao cho nó tốt trở lại, hoặc là làm cho nó mới ra, hay là đưa nó về trạng thái nguyên thủy.

“Chúng tôi cung cấp nền giáo dục để làm các em sẽ có những khả năng vươn cao hơn. Do vậy nếu các em học và qua được, các em sẽ học qua hết bậc đại học. Chúng tôi sẽ giúp các em và hỗ trợ các em suốt đường học vấn.”

Nhưng Neeson biết rằng để giúp trẻ em hiệu quả, thường là phải giúp cả gia đình các em. Anh giải thích, “Ngay cả các em 4 hay 5 tuổi cũng đang làm việc vì ba mẹ các em mang nợ, hay đang bệnh, và các em không có lựa chọn nào hết. Do vậy, chúng tôi làm một chương trình đặc biệt, để các gia đình thấy đời sống của họ cải thiện. Rồi thì trẻ em mới có tuổi thơ và không lo lắng gì ngoài chuyện học và làm việc cộng đồng.

“Chúng tôi giúp các gia đình các em với nhiều phúc lợi. Nếu một em đi học, ba mẹ sẽ được chăm sóc

y tế miễn phí ở một y viện. Chúng tôi sẽ cung cấp nước sạch tới tận cửa những người bệnh.”

CCF cũng giúp tái tài trợ những người mang nợ.

“Một khoản nợ 200 USD sẽ làm họ phải trả khoảng 1 USD/ngày tới suốt đời họ. Không cách nào thoát nợ. Do vậy, nếu ba mẹ có thể đưa con họ tới trường, và nếu họ không có bạo lực hay lạm dụng chất nghiện, chúng tôi sẽ tái tài trợ món nợ cho họ. Và khi nợ trả dứt xong, chúng tôi giúp gia đình đó mở ra một cơ sở kinh doanh nhỏ, hay có lẽ, mua lại mảnh ruộng gia đình của họ.”

CCF làm việc để giúp hồi phục những phần trong văn hóa truyền thống Cam Bốt nguyên đã bị mất khi bị tàn phá bởi chế độ Khmer Đỏ. Trí tuệ văn hóa đó còn lưu giữ nơi những bậc trưởng lão trong xã hội.

Neeson nói, “Tôi đã để ra nhiều thời gian với các bà cụ, những người trưởng thành trước thời Khmer Đỏ, những người vẫn còn nhớ về những ngày cũ. Họ là các Phật tử thuần thành. Tôi lắng nghe họ nói về cuộc đời. Họ đã sống trong những điều kiện gian nan – đi ăn xin, tìm cách moi thực phẩm từ rác. Hầu hết họ đã mất con trong những ngày Khmer Đỏ.

“Tôi ngạc nhiên về sức chịu đựng của họ và về khả năng của họ để vượt qua những gì đã xảy ra cho họ. Không cay đắng gì, không thù hận gì như bạn có thể đoán, khi biết những gì họ đã trải qua. Họ đã rất mực từ bi và bây giờ họ vẫn thế.”

Với tiền riêng, Neeson đã trao tặng các bà cụ tiền và gạo mỗi tuần. Rồi anh quyết định là phải bảo đảm trí tuệ của họ phải truyền xuống các thế hệ trẻ hơn. Anh lập ra chương trình lãnh đạo giới trẻ cộng đồng, nhằm

cho các em tuổi từ 13 tới 17 một ý thức trách nhiệm, một khả năng nói trước đám đông, và một nhiệt tâm nói lên đòi quyền lợi của họ.

Neeson nói, “Chương trình cũng nhằm dạy cách biết thương xót người khác, một khả năng đáng buồn là đang thiếu vắng nơi đây. Nghèo quá đã làm biến mất lòng thương xót.”

Các trẻ em được dạy thương xót các bà cụ, phải tới chăm sóc các cụ, phải đưa các cụ cơm, thuốc men và các thứ các cụ bà cần tới. Điều này cũng khuyến khích tương tác giữa các thế hệ nhằm giúp giới trẻ học các giá trị truyền thống về Phật giáo, về gia đình và về văn hóa Cam Bốt.

Chăm sóc phụ sản cũng là một ưu tiên của CCF. Neeson nói, “Mới tuần trước, chúng tôi có trường hợp sanh nở thứ một ngàn, và chúng tôi giữ được không trường hợp nào tử vong vì thai sản. Trước kia, tử vong vì thai sản là 6% hay 7% nơi bãi rác này. Chúng tôi chưa mất bà mẹ nào cả.”

Chương trình chăm sóc phụ sản bao gồm thử máu, đưa các bà cụ tới dạy các bà mẹ về chăm sóc tiền sản và hậu sản, và cho giới trẻ cộng đồng trách nhiệm phải báo cáo về bạo lực gia đình. CCF chi trả tiền bệnh viện cho các thai phụ, và các bà mẹ nhận được một“Gói Quà Đón Mừng Em Bé Ra Đời” – gồm găng tay, nón, chiếu có thể giặt giũ, thuốc chống nhiễm trùng, thuốc chống viêm, một mùng chống muỗi và nhiều thứ khác.

Liên Phật Hội

The CCF Maternal Care program has assisted 1000 births without a death. The maternal mortality rate used to be 6–7%. Photo courtesy of Cambodian Children’s Fund.

Neeson nói, “Rất thực dụng, túi quà đó cho các bà mẹ một ý thức tự hào. Thường, một em bé bị xem là một gánh nặng,

có thể làm cho gia đình đó mang nợ. Bây giờ, khi chúng tôi có các khóa huấn luyện hậu sản, họ đều khoe các em bé ra rất là hãnh diện. Tôi làm mọi thứ như "ồ và à", và rồi chụp hình. Tôi có 165.000 tấm hình trong máy vi tính của tôi.”

Nhờ hội CCF, trong khu vực Steung Meanchey với 12.000 cư dân, hầu hết trẻ em bây giờ ban ngày được vào trường, với tỷ lệ vắng mặt thấp, nhờ phúc lợi ba mẹ nhận được khi đưa con vào trường. CCF đã xây 400 căn nhà cho các gia đình có cam kết dài hạn để buộc con đi học. Neeson nói, “Chúng tôi đã làm thành những cộng đồng cư dân tốt lành, và nó chiếu sáng ra ngoài. Khi bạn có một cộng đồng gồm 15 gia đình, nơi họ giữ chung các giá trị, những người bên ngoài cộng đồng thấy rằng đó là điều có thể làm được.

“Chúng tôi không áp đặt giá trị riêng của chúng tôi. Chúng tôi không buộc kiêng rượu. Chúng tôi chỉ không muốn họ say hằng đêm. Nếu trẻ em tới trường không nghỉ ngày nào, chúng tôi chi tiền mua gạo cho gia đình đó trong tháng. Đó được xem là phúc lợi, nhưng nó là nhân quyền căn bản. Người dân xứng đáng có nước sạch, có đủ thức ăn trên bàn, và có khả năng được chăm sóc y tế.”

Neeson nói, “Tôi chưa bao giờ có quá ít và quá nhiều cùng một lúc. Tôi kể như không có gì khi tính về tài sản vật chất. Kỳ lạ là, tôi không cần gì hết. Đó là một cảm giác tuyệt vời. Nó cho bạn một sự tự do tuyệt đối. Bạn không bận tâm gì tới giấc mơ của những người khác, và cũng không thèm muốn gì thêm