Ngày tôi về với người chủ mới là một ngày cuối đông, cuối đông hay giữa đông gì cũng thế, trời lạnh, tuyết phủ đầy cả đường, vẽ những nét trắng nổi lên khắp các cành cây trụi lá.

Người chủ mới của tôi là một cô gái bé nhỏ, người hơi gầy, có mái tóc dài và tính nết rất hay đùa nghịch.

Từ giã người chủ cũ để về với cô gái nhỏ, lòng tôi không hề luyến tiếc. Đời tôi đã biết mấy lần đổi chủ, với người chủ nào thì tôi cũng chỉ là một cây đàn bằng gỗ tức là một vật vô tri vô giác mà thôi. Nếu họ có nâng niu gượng nhẹ tôi, chẳng qua vì họ sợ phải bỏ tiền ra mua một cây đàn khác, họ thương cho cái túi tiền của họ chứ đâu phải họ thương gì tôi. Có người mới cưới vợ vì yêu vợ, có người cưới vợ vì cần một chị đàn bà, cái khác nhau của con người nghệ sĩ và tên thợ đàn thợ vẽ là ở chỗ ấy…

Từ lâu lắm rồi, chủ tôi muốn bán tôi vì tôi già, tôi xấu, tôi vô dụng nhưng vì tìm chưa ra khách. Còn đâu cái thuở xa xưa, tôi cũng đã có một thời trẻ trung xinh đẹp nằm rất khêu gợi trong tủ kính ở một hiệu đàn danh tiếng tại Valencia ở Espagne (Tây Ban Nha). Bao nhiêu bàn tay sành sõi ngày ngày đến ôm tôi vào lòng, nắn lên những tiếng trầm tiếng bổng, bao nhiêu cái nhìn thèm khát lượn qua lượn lại trước gian hàng, bao nhiêu cái trán, cái mũi dán sát vào tủ kính để ngắm nghía nhan sắc tôi. Đẹp là gì nếu không là da thịt rắn chắc, nước sơn bóng nhoáng và thanh âm rền vang.

Nhưng thôi không nhắc lại làm gì thêm khổ, ai chẳng có một thời xuân trẻ. Đi từ Espagne sang đến Paris, thời gian đã làm cằn cỗi cả

thể xác lẫn tâm hồn, mỗi một lần đổi chủ là một lần hạ giá, từ peseta mà cuốn còn có mười mấy nghìn quan (giá lừa đảo). Thật là nhục nhã, chưa kể đến những sự mặc cả, những sự va chạm trong lúc xê dịch, còn gì là tôi…

Cô chủ mới của t�